නව වසරේ මල් මංගල්‍යය සමය උදා වෙලා. සෙනෙහසේ දෑඟිලි බැඳෙන සොඳුරු විවාහ මංගල්‍යයක සිහිනය දකින්න ඔබත් අතැඟිලි ගණිනවා ඇති. පිරූ පෙරුම් පැතූ පැතුම් සැබෑවෙන මේ දිනය හා බැඳි සම්ප්‍රදායික චාරිත්‍ර හා වාරිත්‍රත් බොහෝයි.
පෙම්වතකු පෙම්වතියකව සිටි ඇය/ඔහු අද යුවතිපතීන් වෙනවා. විවාහයකදී මේ දෙපොළට ලොකු වගකීම් යුතුකම් සමුදායක් භාර වෙනවා. ඒ සියල්ල සාර්ථක කරගත හැකි වනුයේ පෙර කී චාරිත්‍ර වාරිත්‍රවලට මුල්තැන දී කටයුතු කළොත් පමණි.
විවාහයක් කියන්නේ අර්ථය, ධර්මය, කාමය, මෝක්ෂය යන අංග සතර සම්පුර්ණ වීමයි. සැබෑවටම මිනිසෙක් පරිපූර්ණත්වයට පත් වන්නේ විවාහයෙනි. විවාහයේ රාගය, ආශ්වාදය කියන කාරණා තිබුණත් මිනිසෙක්ට හරි මඟ කියා දෙන්නේ විවාහයෙනි.
සිංහල බෞද්ධ ජන සමාජයේ චාරිතානුකූලව කාන්තාවක් හා පිරිමියෙක් විවාහ විය යුත්තේ එක් වරකි. මේ සඳහා සීහෙන නැකැත් පරීක්ෂාවක් සිදු කෙරේ. මේ උපයෝගී කරගන්නා නැකැත් ශාස්ත්‍රය යුවතිපතීන්ගේ කායික, මානසික සැපය උදෙසාත් අනාගත අභිවෘද්ධිය උදෙසා සියලු බලාපොරොත්තු සපලකර ගැනීමටත් එක හෙළා බලපානු ලැබේ. ඒ නිසාමයි විවාහ මංගල්‍යයකදී “නැකැත” ට මුල් තැන හිමිවනුයේ. එතරම්ම මංගල කටයුත්තේ දී නැකැත ප්‍රබල සාධකයක් වේ.
තරුණයෙක් හා තරුණියක් විවාහයකට මුණ ගැසෙන විධි දෙකකි. එකක් පේ‍්‍රම සම්බන්ධතාවක් මඟින් විවාහ වීම, අනෙක යෝජිත විවාහයයි. මේ කුමන එකක් වුවත් මුලින්ම විවාහ අපේක්ෂිත දෙදෙනාගේ ජන්ම පත්‍ර පරීක්ෂාවක් සිදු කරනවා. සුදුසු දිනයක් තෝරා ගැනීමේ දී එදින දෝෂ නැති නැකැත් ඇති දිනයක් විය යුතුයි. එනම්, ජන්ම, සම්පත්, විපත්, ක්ෂේම, ප්‍රත්‍යාධි, සාධක, වද, මෛත්‍රී, පරම මෛත්‍රී යන නැකත්වලින් සම්පත්, ක්ෂේම, සාධක, මෛත්‍රී, පරම මෛත්‍රී නැකත් සුබ ලෙස දෙදෙනාටම ගැළපෙන සේ ගන්නවා.
මේ අයුරින් බලන කල විවාහ මංගල්‍යයක මුල්ම නැකැත වන්නේ “නැකැත් පත්‍රය පිළිගැන්වීමයි.” එහි අයිතිය ඇත්තේ මනාලයාගේ පාර්ශවයටයි. මේ නැකැත් පත්‍රය කවි කොළයක ලියා මනාලියගේ නිවෙසට භාර දීමත් චාරිත්‍රයකි. එහිදී ඒ නැකැත අක්ෂර වින්‍යාසය ශබ්ද නගා කිව හැකි යහපත් චරිතයකින් යුත් වැඩිහිටියකු දෙපාර්ශවයටම ඇසෙන්නට කියවිය යුතුය. මෙය නැකත් ගෙන යාමේ චාරිත්‍රය ලෙස ද සැලකේ.
ඊළඟ නැකැත උදා වන්නේ “මංගල්‍යයට බුලත් දීමටයි” එය නැකැත් ආරාධනා යනුවෙන් ද හඳුන්වයි. මනාලියගේ මව සහ පියාත් මනාලයාගේ මව සහ පියාත් තම තමන්ගේ පාර්ශවයේ තෝරා ගත් පුද්ගලයකුට නැකතට බුලත් දීමේ චාරිත්‍රය සිදු කරයි. මෙය දෙපාර්ශවයම එක් දිනක සුබ නැකැතකට සිදු කරනවා නම් වඩාත් සුබයි. නැකැතට බුලත් දීමේ චාරිත්‍රයට තෝරා ගනු ලබන පුද්ගලයා විවාහ වී සැමියා හෝ බිරිය ජීවත් ව සිටින දරු මුනුබුරන් ඇති යහපත් පවුල් ජීවිතයක් ගත කරන්නකු විය යුතුය. තවද මානුෂික ගුණදම් ඇති, කාරුණික ප්‍රසන්න පුද්ගලයකු, ප්‍රසිද්ධියක් දරන්නකු වගේම ඔබට ළෙන්ගතු වන්නකු වීමත් විශේෂයි. ඔබේ සාර්ථකත්වය ඔහු/ඇය එක හෙලාම ප්‍රාර්ථනා කරන්නකු විය යුතුයි.
ඉන්පසුව උදා වන්නේ “තෙල් තාච්චි ළිප තැබීමේ” නැකැතයි. සුබ හෝරාවක් බලා යහපත් ආකාරයට මේ කර්තව්‍ය සිදු කළ යුතුය. අම්මා, නැන්දා විසින් තෙල් තාච්චිය ළිප තැබීමේ චාරිත්‍රය සිදු කරයි. කැවුම් ඉවීමෙන් ඇරඹෙන මේ චාරිත්‍රයේ බලාපොරොත්තුව මංගල්‍ය පුරාවට කෑම බීම හිඟයක් ඇති නොවී බව භෝගයෙන් පිරී කිසිදු අඩුවක් නොමැතිව මංගල්‍ය කරගැනීමට හැකි වීමයි. “බල සුබ නිමිති පෙර මඟ” අරුත් ගන්වන්නේ මෙයමයි.
දැන් මංගල දිනයයි. එදින මනාලියට මංගල ඇඳුම ඇන්දවිය යුත්තේ සුබ නැකැතකිනි. ඇය මනා... ලියක් වන්නේ මඟුල් වස්ත්‍රයෙනි.
මඟුල් වස්ත්‍රය වන්නේ තැල්ල හෝ වේල් එකයි. මෙය හරිහැටි නොදන්නා අය මනාලියගේ සාරිය හෝ යට ඇඳුම් නැකැතට අන්දවයි. එහෙත් එය නිවැරැදි නොවේ. ඇය මනාලිය වන්නේ කුමකින් ද එය මඟුල් වස්ත්‍ර පැලඳවීමේ නැකැතයි. මෙම චාරිත්‍රය මනාලියගේ මව විසින් සිදු කරයි. තම දියණිය නිවෙසින් පිටවන දා ලස්සනට හිඳීමත් ඇය වෙනත් ගෙදරක සිරි දෙව්දුව වීමට හැඩ කිරීමත් මෙම චාරිත්‍රයේ අරමුණයි. මනාලයාගේ මංගල වස්ත්‍රය වන්නේ පලඳන මල හෝ මුල් ඇඳුමයි. මනාලියට හා මනාලයාට මංගල වස්ත්‍රාභරණ ඇන්දවීමේ දී තුන් සුත්‍රය ශබ්ද නගා කීම හෝ ඇසෙන්නට සැලස්වීමත් සිදු කිරීම සුබ ගෙන දේ.
මනාලියත් මනමාලයාත් තම තමන්ගේ නිවෙස්වලින් පිටවීමට පෙර “කෑම මේසය ඉඳුල් කරනු ලැබේ. එය ඔවුන් දෙදෙනා හෝ මව, පියා විසින් සිදු කළ යුතුයි. නැතිනම් පිරිසුදු, චරිතවත් ඔවුන්ට ළැදියාවක් ඇති අයකු “මංගල මේසය ඉඳුල් කළ යුතු වේ.” මංගල්‍ය පුරාවට ඥාති සංග්‍රහය පී‍්‍රතිමත්ව අඟ හිඟකමින් තොරව කරගන්නට ලැබීම ඉන් අපේක්ෂා කෙරේ.
මනාලිය හා මනාලයා තම නිවෙස්වලින් පිටවීම පිටත් වීමේ නැකැතින්, සිදු කෙරේ. එම හෝරාවේ චන්ද්‍රයා 8, 12 නොසිටි යුතුය. ගුරු, සිකුරු හෝරාව සුබයි. විශේෂයෙන් ගුරු හෝරාව සුබ ගෙන දේ.
“පෝරුවේ මස්තකාරූඪ” කිරීමේ නැකැත මංගල්‍යයේ ප්‍රබල නැකැත් අතරින් එකකි. දෙවියන් ඉදිරියේ යුවතිපති බැම්ම ඇති වන්නේ පෝරුවේ චාරිත්‍රයෙනි. නියම විවාහයක් ලෙස ගැනෙන්නේ පෝරුවේ චාරිත්‍ර ඉටු කළ විවාහයකි. යශෝදරා සිද්ධාර්ථ පෝරුමස්තකාරුඪ වීම පටන් අද දක්වාම පෝරුව පැවත එනු ඇත. පෝරුවේ චාරිත්‍ර සිදු කිරීම සඳහා හොඳ පවුල් ජීවිතයක් ගත කරන, පංච ශීලය රකින, ධාර්මිෂ්ඨ, ආධ්‍යාත්මික ගුණ සපිරි, මත් පැන්වලින් තොර පුද්ගලයකු තෝරා ගත යුතුයි. ඔහු විසින් අෂ්ඨක සියල්ලක්ම ගායනා කළ යුතු වේ. මනාලියත් මනාලයාත් දේවත්වයට පත් කිරීම පෝරුවේ චාරිත්‍රයේ දී සිදු කෙරේ.
මෙහිදී මනාලියත් මනාලයාත් නැකැතට පෝරුවට නැග්ගවීම මාමාවරුන් අතින් සිදුවේ. පෝරුවෙන් බැසීමේ නැකැතේ දී මනාලියගේ මාමා විසින් පොල් ගෙඩිය බිඳිනු ලබයි.
මංගල පහන් දල්වා මංගල කේක් කපා අවසන්ව “නීත්‍යානුකූල විවාහය අත්සන් කිරීමේ” නැකැත උදා වේ. මීළඟට දෙපාර්ශවයේ නැදෑයින් හිතවතුන් හඳුනා ගැනීම සිදු කෙරේ. අනතුරුව ඥාති සංග්‍රහය සිදු වේ. මනාලියත් මනාලයාත් යන දෙදෙනාම එක් අයකු වී “පිටත් වී යාමේ” නැකැතයි ඊළඟට උදා වන්නේ. කිසිදා වෙන් නොවෙනා ප්‍රාර්ථනයෙන් දරු මල්ලො හදාවඩා ගෙන පරම්පරාව ඉදිරියට ගෙන යන්නට මේ නැකත සුබ විය යුතුය. බ්‍රහස්පති, ගුරු, සිකුරු, චන්ද්‍රයා යන නැකැත්වලින් පිටත්වීම සුබය.
විවාහ මංගල්‍යයක බැලිය යුතුම නැකැත අද බොහෝ දෙනා අතින් මඟ හැරී යයි. එනම් “සයන නැකැතයි”. ධර්පදාන නක්ෂත්‍රයට අනුව සෑදෙන මේ නැකැතින් මනාල යුවළ අඹු සැමියන් සේ එක්වීම සිදු විය යුතුයි. එය සිකුරු හෝරාවේ හෝ චන්ද්‍රයා + සිකුරු හෝරාවේ නම් ගැහැනු දරුවන් ද ගුරු හෝරාවේ නම් පිරිමි දරුවන් ද ලබයි. අඹු සැමි යුවළට කායික, මානසික සම්පත්තිය පිහිටවීම මේ නැකැතින් සිදු වේ.
දෙවැනි ගමනේ දී මනාලිය අලුත් ඥාති පිරිසක් වෙත යයි. නැන්දම්මා සහ මාමණ්ඩිය සමඟ සමගියෙන් සතුටින් සිටිය හැකි නැකැතත් ඒ සඳහා තිබිය යුතුයි. මේ සඳහා අවස්ථානුකූලව තත්කාලය බැලිය යුතුවේ. මනාලයාගේ මව චන්ද්‍රයාගෙනුත් පියා රවි ග්‍රහයාගෙනුත් නියෝජනය කෙරේ. මේ සියල්ලට ගැළපෙන සේ “මනාලිය මනාලයාගේ නිවෙසට කැන්දාගෙන ඒමේ” නැකැත සැකසිය යුතුයි.
අද දවසේ මංගල්‍යකදී ඇඳුම් පැලඳුම්, ඡායාරූපකරණයට මුල්තැන දුන්නත් යහපත් යුග දිවියකට වඩා වටින්නේ සම්ප්‍රදානුකූල නැකැත් හා සිරිත් විරිත්ය. මේ වැටහීම තිබුණොත් හොඳ විවාහ මංගල්‍යයක අසිරිය ඔබටත් ලැබේ.
උපදෙස් - ප්‍රවීණ ඡ්‍යොතිෂ්‍යවේදී
චින්තා වික්‍රමසිංහ
